Ten post jest adaptacją materiału wideo pod tym samym tytułem na kanale Złoto na Klatki. Daleko na północy, wśród błyszczących śniegów i zmarzniętych rozlewisk i mokradeł wznosiła się w średniowieczu metropolia finezji, bogactwa i bazarowej sprzedaży. Nowogród Wielki, pełen domów bojarskich i przepysznych cerkwi, był najdalszą odnogą bałtyckiego handlu prowadzonego przez Ligę Hanzeatycką. Wosk, miód, […]
Część I cyklu: Śmierć za ojczyznę. Część III: Terror (w przygotowaniu). Historię tyranobójstwa otwiera na dobre udany zamach Ateńczyków Harmodiosa i Arystogejtona na Hipparcha. Hipparch był jednym z braci Pizystratydów, sprawujących władzę nad miastem jako następcy swojego ojca, Pizystrata. Pizystrat to modelowy tyran dla starożytnych – jego dojście do władzy opisuje Platon w Państwie (pod […]
Część II cyklu: Tyranobójstwo (i rewolucje). Część III: Terror (w przygotowaniu). Koniec stycznia, z rocznicami dwóch najgłośniejszych egzekucji królewskich Europy (21 stycznia 1793 – Ludwika XVI we Francji, 30 stycznia 1649 – Karola I w Anglii), dał mi do myślenia o roli śmierci i przelewu krwi w historii republikanizmu europejskiego. Spójrzmy choćby na dewizę „wolność […]
Różne epoki mają różny zakres akceptowanej politycznej brutalności i różne formy hipokryzji. W tym wpisie zajmiemy się dwoma holenderskimi myślicielami z przełomu XVI i XVII wieku — Lipsjuszem i Grocjuszem — i ich przygodami w pisaniu o amoralnym interesie władzy, w czasach, kiedy mówienie o tym było bardzo ograniczane przez atmosferę intelektualną i cenzurę. Machiavelli […]
Chcę dziś mówić o wyobrażaniu sobie miejsc z daleka — albo, przynajmniej, jako osoba z zewnątrz. Spojrzymy na amerykańskiego pisarza z jego pandemicznymi mądrościami na ukraińskim tle, na rozzłoszczonego polskiego komentatora z wielkimi pretensjami i na trochę najwcześniejszej historii narodowej świadomości Ukrainy. Główne spostrzeżenie jest takie, że historyczni i geograficzni pośrednicy często czynią nasze informacje […]
A co, jeżeli poglądy ludzi są określane przez ich sposób życia? Niektórym taka teza wydaje się zdroworozsądkowa. Inni wywęszą w niej prędko marksizm. Zastanawiam się od jakiegoś czasu, czy nie można w ten sposób wyjaśnić różnic poglądów między różnymi pisarzami politycznymi w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. Wiąże się z tym, w długim trwaniu, generalny trend rozwoju nowoczesnych […]
Andrzej Frycz Modrzewski zajmuje poczesne miejsce w świadomości historycznej epoki jagiellońskiej (zwłaszcza czasów Zygmunta Augusta) jako główny polski myśliciel czytany za granicą. Niestety, łączy się z tym oczekiwanie, że będzie on reprezentował wszystko, co z góry uznaje się za wartościowe w atmosferze intelektualnej Złotego Wieku i wpisze się w szkolną narrację o Rzeczypospolitej przedrozbiorowej. Co […]
Można by się zatem spodziewać, że istniałoby jakieś widoczne wzajemne uznanie myśli republikańskiej anglosaskiej i „sarmackiej” (polsko-litewskiej). Jednak oba kraje głównie się ignorowały i uznawały wzajemnie swoją wolność raczej za żart niż za właściwy towar.
Rozpoczniemy garścią przydatnej taktyki życia w społeczeństwie, ze skarbczyka naszego autora: II.10 Podczas [= czasem] nieco zaniedbaj mówić słownie lub na piśmie z przyjacielem; niech się boi, że niekiedy zaniedbanym, iże urażonym być może. Zaraz atoli po przyjacielsku przyjmuj, aby dłużej zaniedbany nie nałożył się być bez ciebie. Jako złoto czyściejsze po ogniu, tak po […]
Ten post jest adaptacją materiału wideo pod tym samym tytułem na kanale Złoto na Klatki. Daleko na północy, wśród błyszczących śniegów i zmarzniętych rozlewisk i mokradeł wznosiła się w średniowieczu metropolia finezji, bogactwa i bazarowej sprzedaży. Nowogród Wielki, pełen domów bojarskich i przepysznych cerkwi, był najdalszą odnogą bałtyckiego handlu prowadzonego przez Ligę Hanzeatycką. Wosk, miód, […]
Część I cyklu: Śmierć za ojczyznę. Część III: Terror (w przygotowaniu). Historię tyranobójstwa otwiera na dobre udany zamach Ateńczyków Harmodiosa i Arystogejtona na Hipparcha. Hipparch był jednym z braci Pizystratydów, sprawujących władzę nad miastem jako następcy swojego ojca, Pizystrata. Pizystrat to modelowy tyran dla starożytnych – jego dojście do władzy opisuje Platon w Państwie (pod […]
Część II cyklu: Tyranobójstwo (i rewolucje). Część III: Terror (w przygotowaniu). Koniec stycznia, z rocznicami dwóch najgłośniejszych egzekucji królewskich Europy (21 stycznia 1793 – Ludwika XVI we Francji, 30 stycznia 1649 – Karola I w Anglii), dał mi do myślenia o roli śmierci i przelewu krwi w historii republikanizmu europejskiego. Spójrzmy choćby na dewizę „wolność […]
Różne epoki mają różny zakres akceptowanej politycznej brutalności i różne formy hipokryzji. W tym wpisie zajmiemy się dwoma holenderskimi myślicielami z przełomu XVI i XVII wieku — Lipsjuszem i Grocjuszem — i ich przygodami w pisaniu o amoralnym interesie władzy, w czasach, kiedy mówienie o tym było bardzo ograniczane przez atmosferę intelektualną i cenzurę. Machiavelli […]
Chcę dziś mówić o wyobrażaniu sobie miejsc z daleka — albo, przynajmniej, jako osoba z zewnątrz. Spojrzymy na amerykańskiego pisarza z jego pandemicznymi mądrościami na ukraińskim tle, na rozzłoszczonego polskiego komentatora z wielkimi pretensjami i na trochę najwcześniejszej historii narodowej świadomości Ukrainy. Główne spostrzeżenie jest takie, że historyczni i geograficzni pośrednicy często czynią nasze informacje […]
A co, jeżeli poglądy ludzi są określane przez ich sposób życia? Niektórym taka teza wydaje się zdroworozsądkowa. Inni wywęszą w niej prędko marksizm. Zastanawiam się od jakiegoś czasu, czy nie można w ten sposób wyjaśnić różnic poglądów między różnymi pisarzami politycznymi w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. Wiąże się z tym, w długim trwaniu, generalny trend rozwoju nowoczesnych […]
Andrzej Frycz Modrzewski zajmuje poczesne miejsce w świadomości historycznej epoki jagiellońskiej (zwłaszcza czasów Zygmunta Augusta) jako główny polski myśliciel czytany za granicą. Niestety, łączy się z tym oczekiwanie, że będzie on reprezentował wszystko, co z góry uznaje się za wartościowe w atmosferze intelektualnej Złotego Wieku i wpisze się w szkolną narrację o Rzeczypospolitej przedrozbiorowej. Co […]
Można by się zatem spodziewać, że istniałoby jakieś widoczne wzajemne uznanie myśli republikańskiej anglosaskiej i „sarmackiej” (polsko-litewskiej). Jednak oba kraje głównie się ignorowały i uznawały wzajemnie swoją wolność raczej za żart niż za właściwy towar.
Rozpoczniemy garścią przydatnej taktyki życia w społeczeństwie, ze skarbczyka naszego autora: II.10 Podczas [= czasem] nieco zaniedbaj mówić słownie lub na piśmie z przyjacielem; niech się boi, że niekiedy zaniedbanym, iże urażonym być może. Zaraz atoli po przyjacielsku przyjmuj, aby dłużej zaniedbany nie nałożył się być bez ciebie. Jako złoto czyściejsze po ogniu, tak po […]